Met het verkrijgen van dit bijzondere kenmerk kan de hogeronderwijsinstelling aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap toestemming vragen voor selectie van studenten en het verhogen van het wettelijke collegegeld.
Nederlandse instellingen voor hoger onderwijs kunnen voor opleidingen - of programma’s daarbinnen - van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap toestemming krijgen voor selectie en collegegeldverhoging als deze voldoen aan de criteria voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs (BKKI).
Het gaat hier om opleidingen of programma’s met kleinschalig en intensief onderwijs die zijn gericht op een bovengemiddeld onderwijsrendement en waarbij de activiteiten binnen en buiten het curriculum met elkaar zijn verbonden. De criteria hiervoor zijn opgenomen in de Nadere uitwerking Criteria bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs.
De eerste toekenning van het bijzonder kenmerk vindt plaats op basis van een 'plantoets'. Zes jaar na het verkrijgen van de toestemming door de minister laat de instelling een praktijktoetsing uitvoeren, waarin de NVAO vaststelt in hoeverre de ambities ten aanzien van kleinschalig en intensief onderwijs zijn bereikt. De toetsing aan de praktijk kan ook eerder plaatsvinden als de instelling meent dat er voldoende gerealiseerd resultaat is.
De NVAO geeft de voorkeur aan opname van de beoordeling in de context van de beoordeling van een bestaande of nieuwe opleiding. Een aanvraag voor het bijzonder kenmerk kan ook los daarvan worden ingediend. In dat geval stelt de NVAO een panel samen dat een locatiebezoek uitvoert.
De criteria en de procedure van de praktijktoets zijn beschreven in de Nadere uitwerking Criteria bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs. Voor opleidingen of programma’s die het bijzonder kenmerk hebben verkregen op basis van het eerdere beoordelingskader 2011, heeft de NVAO de praktijktoets beschreven in een aparte richtlijn.
In 2024 bedraagt het tarief voor het laten beoordelen door de NVAO van een aanvraag voor het bijzonder kenmerk ‘Kleinschalig en intensief onderwijs’ buiten een toets nieuwe opleiding 23.000 euro. Het tarief voor een toets nieuwe opleiding inclusief het bijzonder kenmerk ‘Kleinschalig en intensief onderwijs’ bedraagt 23.000 euro.
Bij afwijkende procedures gelden andere tarieven. De kosten voor buitenlandse bezoeken of het inzetten van externe deskundigen, advisering of aanvullende eisen worden aanvullend gefactureerd. Er geldt een resttarief indien de aanvraag voor een nieuw programma wordt ingetrokken.
Ja, dat kan.
Ja, een opleiding die al langer kleinschalig en intensief was maar pas later het bijzonder kenmerk aanvraagt, kan al eerder de realisatie van de ambities laten toetsen.
Ja, in principe kunnen alle opleidingen in het hoger onderwijs het BKKI aanvragen. Binnen de eigen sector zal een programma of opleiding moeten bewijzen dat het kleinschalig en intensief onderwijs geeft en dat ook resultaat mee boekt.
Beoordeling van het bijzonder kenmerk 'Kleinschalig en intensief onderwijs' na de praktijktoets
In het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk ‘Kleinschalig en intensief onderwijs’ (BKKI) is bepaald dat dit kenmerk bij elke accreditatie opnieuw wordt beoordeeld en (bij positief resultaat) toegekend. Het BKKI kent een instaptoets en na zes jaar een toets van de realisatie van kleinschalig en intensief onderwijs, de praktijktoets. Het beoordelingskader stelt dat het BKKI na de praktijktoets als wezenskenmerk van de opleiding moet worden beschouwd. Hieruit vloeit voort dat het kleinschalig en intensief karakter als deel van de basiskwaliteit kan worden gezien en als zodanig worden getoetst. De NVAO heeft dat in het beoordelingskader voor BKKI op p.14 als volgt omschreven:
(...) "Het panel neemt daarom de beoordeling van de criteria integraal mee in de beoordeling voor accreditatie. Dit houdt in dat het behaalde niveau en het rendement van de opleiding of programma meewegen in de oordelen op de relevante standaarden en het eindoordeel. Het rapport geeft een helder beeld van de afweging van het panel inzake het bijzonder kenmerk. Het panel geeft in het eindoordeel gemotiveerd aan of het toekenning van het bijzonder kenmerk ‘Kleinschalig en intensief onderwijs’ gerechtvaardigd acht."
Het is van belang dat panels, secretarissen en procescoördinatoren van beoordelingen op een consistente wijze vormgeven aan de beoordeling van BKKI na de praktijktoets. Hieronder is daarom een handreiking gegeven voor de handelswijze bij deze beoordeling, uitgaande van de standaarden en beslisregels in het accreditatiekader 2018.
Werkwijze beoordeling BKKI na de praktijktoets
Tekortkomingen op BKKI en voorwaarden
Tekortkomingen op reguliere standaarden en voorwaarden
Sinds 3 december 2024 moeten aanvragen (digitaal) ingestuurd worden via LEO ho. Het is van belang om de volgende documenten mee te sturen:
Let op: zorg ervoor dat de bestandsnamen kort en begrijpelijk zijn, langere bestandsnamen van documenten vertragen de registratie van de aanvraag.
Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) heeft in samenwerking met het hoger onderwijsveld een nieuwe digitale omgeving ontwikkeld voor het erkennen, wijzigen en beëindigen van opleidingen. Deze digitale omgeving, genaamd LEO ho, is sinds 3 december 2024 beschikbaar. LEO ho wordt onder andere gebruikt voor diverse NVAO-procedures die voorheen via de website van de NVAO werden aangevraagd.
Lees meer
Sinds 1 april 2024 hanteert de NVAO een nieuw accreditatiekader voor het Nederlandse hoger onderwijs, en op dezelfde datum zijn de bijbehorende Uitvoeringsregels in werking getreden. Deze Uitvoeringsregels worden jaarlijks op 1 september geactualiseerd. In de afgelopen periode heeft de NVAO de voorgenomen wijzigingen besproken met vertegenwoordigers van evaluatiebureaus, secretarissen, onderwijsinstellingen en studentenbonden. De wijzigingen omvatten diverse tekstuele verbeteringen en procedurele aanpassingen. Enkele belangrijke inhoudelijke wijzigingen zijn:
Lees meerMet ingang van 1 april 2024 gaat de NVAO het nieuwe accreditatiekader (kader) hanteren. Dit kader bevat de standaarden en beslisregels voor de beoordeling en accreditatie van nieuwe en bestaande opleidingen in het hoger onderwijs, de instellingstoets kwaliteitszorg (ITK) en de verzwaarde toets nieuwe opleiding. Die laatste beoordeling maakt deel uit van de procedure waarmee organisaties erkenning kunnen aanvragen als rechtspersoon voor hoger onderwijs. Het kader bevat ook de criteria voor het bijzonder kenmerk kleinschalig en intensief onderwijs en de regels voor de indeling van opleidingen in het visitatierooster.
Lees meer
Het is mogelijk om bezwaar/beroep in te dienen tegen een besluit van de NVAO. Enkel belanghebbenden kunnen dit proces starten.