De accreditatie van opleidingen betreft associate degree-, bachelor-, en (postinitiële) masteropleidingen in het hoger beroepsonderwijs (hbo) en het wetenschappelijke onderwijs (wo) in Nederland.
Het accreditatiestelsel onderscheidt voor hogeronderwijsopleidingen twee vormen van accreditatie: de accreditatie nieuwe opleiding met een geldigheidsduur van maximaal zes jaar en de accreditatie bestaande opleiding die voor onbepaalde tijd geldig is.
Uitgangspunt is dat alle opleidingen iedere zes jaar door een door de NVAO goedgekeurd panel van onafhankelijke deskundigen worden beoordeeld. Deze beoordeling vindt plaats in vergelijkend perspectief met verwante opleidingen. Daartoe zijn alle opleidingen in het accreditatiestelsel ingedeeld in visitatiegroepen. Voor deze groepen stelt de NVAO de uiterste datum vast waarop zij voor het verkrijgen of voor het behoud van accreditatie een compleet visitatierapport in moeten leveren bij de NVAO. De periode tussen twee inleverdata is in principe zes jaar, maar hierop zijn uitzonderingen mogelijk als de indeling in visitatiegroepen dat vereist. De inleverdatum wordt strikt gehanteerd. Overschrijding van de inleverdatum leidt tot intrekking van de accreditatie door de NVAO. Het visitatierooster kunt u vinden bij bestanden aan de rechterkant.
Instellingen hebben de plicht om in de aanvraag voor een accreditatie (en in het rapport dat de instelling aanbiedt ter behoud van accreditatie) melding te maken van alle afstudeerrichtingen, specialisaties, varianten, locaties en wettelijke vereisten die aan de betreffende opleiding zijn verbonden. Opleidingstrajecten die niet zijn gemeld vallen niet onder de accreditatie. Denkt u er aan dat de rapporten die u bij de NVAO indient, moeten voldoen aan de AVG. Zie voor meer informatie de brief hierover onder “Bestanden” en de “Veelgestelde vragen”.
Opleidingen die worden aangeboden door instellingen die de instellingstoets kwaliteitszorg (ITK) hebben verkregen, kunnen volgens het beperkte kader worden beoordeeld. Het beperkte zit in het aantal te beoordelen standaarden: 4 in de beperkte opleidingsbeoordeling (BOB) en 11 in de uitgebreide opleidingsbeoordeling (UOB). De BOB focust op de beoordeling van inhoudelijke kwaliteit en het gerealiseerd (eind)niveau. In de UOB beoordeelt het panel tevens de standaarden die focussen op proceskwaliteit (o.a. informatievoorziening, studiebegeleiding, interne kwaliteitszorg en uitvoering personeelsbeleid).
Zowel bij het verkrijgen van een accreditatie bestaande opleiding als bij het behoud hiervan kan de NVAO voorwaarden opleggen.
De NVAO sluit samenwerkingsovereenkomsten met internationale branche- en/of beroepsorganisaties om waar mogelijk visitatie- en accreditatieprocedures samen te voegen.
Tevens vindt u daar een brief van juli 2019, over hoe om te gaan met de selectie van eindwerken. U vindt er ook de NVAO gedragscode, waarin de gewenste opstelling en houding van een panel bij het beoordelingsproces beschreven staat, en een beschrijving van het profiel van de voorzitter, met een toelichting op wat van een voorzitter wordt verwacht en wat diens bekwaamheden zijn.
De NVAO heeft een nadere uitwerking opgesteld van de uitvoering van de beoordeling door peers, op een wijze die consistente en betrouwbare beoordeling waarborgt. Dit document verschaft duidelijkheid over de inrichting en voorbereiding van de beoordeling, de werkwijze van panels en het gedrag van panelleden. Het geeft aanwijzingen die praktisch gericht zijn en duidelijk maken hoe het instrument van peer review optimaal kan worden toegepast. De NVAO zal dit document periodiek actualiseren.
Informatie over de Aanvraag panelsamenstelling
In 2024 bedraagt het tarief van de NVAO voor accreditatie van een bestaande opleiding (accreditatie) 1.000 euro (idem na accreditatie onder voorwaarden).
Voor het wijzigen van de indeling in de visitatiegroep of de hbo-titulatuur bedraagt in 2024 het tarief 900 euro.
Bij overige/afwijkende procedures gelden andere tarieven. De kosten voor buitenlandse bezoeken of het inzetten van externe deskundigen, advisering of aanvullende eisen worden aanvullend gefactureerd.
De NVAO heeft in overleg met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap vastgesteld dat op dit moment geen deugdelijke beoordeling kan plaatsvinden van de zij-instroomtrajecten van primair (po)-, voortgezet onderwijs (vo) en mbo (Pedagogisch Didactisch Getuigschrift). De NVAO zal daarom de zij-instroom trajecten vo, po en mbo niet meenemen in de komende accreditatie van de pabo’s, academische en tweedegraads lerarenopleidingen.
Voor alle overige trajecten binnen de lerarenopleidingen die leiden tot een lesbevoegdheid geldt dat deze, conform het geldende accreditatiekader, wel door de NVAO worden beoordeeld. Het beoordelingskader schrijft immers voor dat instellingen de plicht hebben om in de aanvraag van een accreditatie (alsmede in het rapport dat de instelling aanbiedt ter behoud van accreditatie) melding te maken van alle afstudeerrichtingen, specialisaties, varianten, locaties en wettelijke vereisten die aan de betreffende opleiding zijn verbonden. Opleidingstrajecten die niet zijn gemeld, vallen niet onder de accreditatie.
Het gaat bij het veranderen van een opleiding of het ontwikkelen van een afstudeerrichting niet om een maximaal aantal vakken of een percentage van het gehele curriculum dat gewijzigd mag worden zonder dat een toets nieuwe opleiding van toepassing is.
Een opleiding mag inhoudelijk vernieuwen zonder dat een toets nieuwe opleiding in beeld komt, zo lang de inhoudelijke kern van de opleiding blijft passen onder de eindkwalificaties, de naam en de CROHO-licentie. Aan die licentie mag het inhoudelijke profiel worden verbonden zoals dat landelijk gangbaar is en meestal is vastgelegd in een domein specifiek referentiekader (WO) door een disciplineoverleg of een landelijk beroeps- en opleidingsprofiel (HBO) door een landelijke opleidingsoverleg (LOO).
De aanvragen worden ingediend afhankelijk van de visitatiegroep jaarlijks uiterlijk per 1 mei of per 1 november.
Sinds 3 december 2024 moeten aanvragen (digitaal) ingestuurd worden via LEO ho. Het is van belang om de volgende documenten mee te sturen:
De aanvraagbrief kan worden gericht aan de NVAO, ter attentie van directeur Afdeling Nederland.
Lees voor het indienen van de aanvraag zorgvulgvuldig de brief met informatie over het rapport conform de AVG-eisen. Zijn er vragen? Bekijk dan onze veelgestelde vragen of neem contact met ons op.
Let op: zorg ervoor dat de bestandsnamen kort en begrijpelijk zijn, langere bestandsnamen van documenten vertragen de registratie van de aanvraag.
Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) heeft in samenwerking met het hoger onderwijsveld een nieuwe digitale omgeving ontwikkeld voor het erkennen, wijzigen en beëindigen van opleidingen. Deze digitale omgeving, genaamd LEO ho, is sinds 3 december 2024 beschikbaar. LEO ho wordt onder andere gebruikt voor diverse NVAO-procedures die voorheen via de website van de NVAO werden aangevraagd.
Lees meer
De onafhankelijkheidsverklaringen voor panelleden/secretarissen en instellingen van NVAO Nederland zijn per 1 september 2024 voorzien van een update waarbij enkele vragen uit de verklaringen specifieker zijn geformuleerd. Ook zijn bij vragen voorbeelden toegevoegd van contacten die een panellid/secretaris kan hebben die een onafhankelijke oordeelsvorming over de kwaliteit van een opleiding positief of negatief zouden kunnen beïnvloeden.
Lees meerSinds 1 april 2024 hanteert de NVAO een nieuw accreditatiekader voor het Nederlandse hoger onderwijs, en op dezelfde datum zijn de bijbehorende Uitvoeringsregels in werking getreden. Deze Uitvoeringsregels worden jaarlijks op 1 september geactualiseerd. In de afgelopen periode heeft de NVAO de voorgenomen wijzigingen besproken met vertegenwoordigers van evaluatiebureaus, secretarissen, onderwijsinstellingen en studentenbonden. De wijzigingen omvatten diverse tekstuele verbeteringen en procedurele aanpassingen. Enkele belangrijke inhoudelijke wijzigingen zijn:
Lees meerSinds 1 april jl. hanteert NVAO Nederland het nieuwe accreditatiekader. Dit bevat de standaarden en beslisregels voor de beoordeling en accreditatie van nieuwe en bestaande opleidingen in het hoger onderwijs, de instellingstoets kwaliteitszorg en de verzwaarde toets nieuwe opleiding.
Lees meerMet ingang van 1 april 2024 gaat de NVAO het nieuwe accreditatiekader (kader) hanteren. Dit kader bevat de standaarden en beslisregels voor de beoordeling en accreditatie van nieuwe en bestaande opleidingen in het hoger onderwijs, de instellingstoets kwaliteitszorg (ITK) en de verzwaarde toets nieuwe opleiding. Die laatste beoordeling maakt deel uit van de procedure waarmee organisaties erkenning kunnen aanvragen als rechtspersoon voor hoger onderwijs. Het kader bevat ook de criteria voor het bijzonder kenmerk kleinschalig en intensief onderwijs en de regels voor de indeling van opleidingen in het visitatierooster.
Lees meer
Op 21 december 2023 heeft de vaste commissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van de Tweede Kamer geen nadere vragen gesteld over de aanpassing van het accreditatiekader en is het voorstel voor kennisgeving aangenomen. Daarmee is een belangrijke stap gezet om het aangepaste kader in werking te laten treden. De volgende stap is publicatie in de Staatscourant en dat wordt verwacht eind januari – begin februari. Uitgaande van dat tijdstip van publicatie gaat het kader per 1 april 2024 in. Dat geeft tijd aan alle partijen om het aangepaste kader door te nemen en aan de NVAO om goede communicatie en voorlichting te verzorgen. Hiervoor organiseert de NVAO in ieder geval een online bijeenkomst waarin aandacht zal zijn voor de aanpassingen en voor de overgangsregelingen. Het huidige accreditatiekader blijft van kracht tot het nieuwe kader in werking gaat.
Lees meerOp 1 september 2023 heeft NVAO Nederland zowel een uitbreiding van de onafhankelijkheidsverklaring voor panelleden als een nieuwe onafhankelijkheidsverklaring voor instellingen ingevoerd. Vanaf 1 januari 2024 wordt de overgangsperiode beëindigd. Vanaf dat moment worden alleen aanvragen geaccepteerd waarin ook de getekende onafhankelijkheidsverklaring van de instelling is opgenomen.
Lees meerIn samenwerking met de Inspectie van het Onderwijs (Inspectie) en de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs (CDHO) heeft de NVAO drie uitvoeringsnotities opgesteld om duidelijkheid te bieden over hoe zij omgaat met specifieke situaties die niet uitgebreid in de wet zijn beschreven. Deze notities zijn bedoeld om de uitvoeringspraktijk te verduidelijken. Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft ingestemd met de uitvoeringsnotities. De notities beschrijven de uitvoering door de Inspectie, CDHO en NVAO. De uitvoeringsaspecten voor de NVAO vindt u hieronder.
Lees meerOp 9 november jl. heeft de NVAO een bericht gestuurd over uitstel van de invoering van het nieuwe accreditatiekader. In dat bericht meldde de NVAO dat het voorstel voor het nieuwe accreditatiekader op 14 december aanstaande zou worden behandeld in de commissievergadering Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). De NVAO zou rond 15 december een bericht uitsturen over de uitkomst van deze procedure.
Lees meerDe Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatieorganisatie (NVAO) heeft in het najaar van 2023 een aanpassing van het Nederlandse accreditatiekader opgesteld en ter goedkeuring voorgelegd aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) met als doelstelling om per 1 januari 2024 een nieuw accreditatiekader in te voeren. Deze datum wordt echter niet gehaald.
Lees meerDe afgelopen periode heeft NVAO Nederland het proces van het beoordelen van de onafhankelijkheid van panelleden, die deelnemen aan een accreditatieproces van een bestaande- of nieuwe opleiding, onder de loep genomen. Dit heeft geresulteerd in een uitbreiding van de onafhankelijkheidsverklaring voor panelleden en het opstellen van een onafhankelijksverklaring voor instellingen. De NVAO geeft onderstaand een korte toelichting op de nieuwe situatie.
Lees meerAfgelopen maart is het visitatierooster herzien. Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft in 2021 de accreditatietermijnen van een groot aantal opleidingen binnen het hoger onderwijs verlengd om op die manier een betere spreiding van de beoordelingen te realiseren en daarmee de grote schommelingen in de belasting van betrokken organisaties en medewerkers te verminderen. Voor sommige opleidingen is de accreditatietermijn met meer dan twee jaar verlengd en om die reden heeft NVAO Nederland, in opdracht van de minister van OCW, een procedure opgesteld.
Lees meerDe NVAO Afdeling Nederland heeft besloten om ook in het experiment leeruitkomsten online visiteren toe te staan.
Lees meerDe Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) heeft de heraccreditatie van vier hbo-opleidingen van de Politieacademie afgerond.
Lees meerHet Kader 2018 wordt op 1 februari 2019 van kracht.
Lees meerHet is mogelijk om bezwaar/beroep in te dienen tegen een besluit van de NVAO. Enkel belanghebbenden kunnen dit proces starten.